تامین برق با راهکار هوشمند و اقتصادی
بازار بورس یک محیط رقابتی برای معامله های شفاف سازیشده است و بستری مطمئن برای سرمایهگذاران و خریداران ایجاد کرده است. این بستر سود چشمگیری را نصیب شرکتها، سازمانها، دولت و همچنین سرمایهگذاران حقیقی و حقوقی میسازد. احساس نیاز به چنین بازار شفاف، منصفانه و کارآمد برای حامل انرژی سبب شد در سال ۱۳۹۱ شرکت بورس انرژی به منظور کشف قیمت و سازوکار شفاف معاملات مرتبط با انرژی تأسیس شود.
پیرو مصوبه شماره 100/10/63384/1401 مورخ 1401/12/27 وزیر نیرو ابلاغیه شماره 197068/1402 مورخ 1402/03/20 معاونت برنامه ریزی و اقتصادی وزارت نیرو کلیه مشترکین با قدرت (دیماند) قراردادی بالای 1 مگاوات ملزم به تامین برق مصرفی خود از طریق انعقاد قرارداد دوجانبه یا خرید از بورس انرژی می باشند.
بورس انرژی در تاریخ 1391/12/19 افتتاح و اولین معامله برق در بورس انجام شد. در ابتدای کار، نیروگاهها به عنوان تنها عرضه کننده و شرکتهای توزیع نیروی برق به عنوان تنها خریدار برق فعالیت خود را در بورس انرژی آغاز نمودند. اما به تدریج و به منظور افزایش سطح رقابت و توسعه معاملات، زمینه حضور شرکت های خرده فروشی برق و همچنین مصرف کنندگان بزرگ در بورس انرژی فراهم گردید. معاملات برق در بورس انرژی برای دور های روزانه، هفتگی، ماهانه، فصلی و سالانه و به تفکیک بازه های بار پایه، کمباری، میانباری و اوج بار قابل انجام است.
در حال حاضر معاملات برق در بورس انرژی ایران در دو بازار عمده فروشی برق و بازار مصرف کنندگان بزرگ و به دو صورت فیزیکی و مشتقه (سلف استاندارد) قابل انجام است. بازار عمده فروشی برق مختص شرکت های توزیع نیروی برق و شرکت های خرده فروش برق است و در نتیجه مصرف کننده نهایی اجازه فعالیت در آن را نخواهد داشت. اما بازار مصرف کنندگان بزرگ همانطور که از نامش پیداست جهت خرید برق توسط مصرف کننده نهایی (مشترکین بالای 1 مگاوات) و به صورت مستقیم از عرضه کننده (نیروگاه یا شرکت خرده فروش) راه اندازی شده است.
بورس انرژی ایران یک زمینه است که برای معاملات حاملهای انرژی مانند نفت، گاز، برق و سایر محصولات مالی مرتبط با آنها فراهم شده است. در این بورس، مصرفکنندگان بزرگ انرژی میتوانند از دو پلتفرم معاملاتی زیر برای تأمین نیازهای انرژی خود استفاده کنند:
در این بازار، معاملات نقدی و نسیه حاملهای انرژی صورت میگیرد. مصرفکنندگان بزرگ انرژی میتوانند سفارش خرید حاملهای انرژی مورد نیاز خود را در این بازار ثبت کنند. انجام معاملات بر اساس ترتیب زمانی و قیمت ثبت شده انجام میشود.
این بازار مکانی برای معاملات آتی و اختیار معامله حاملهای انرژی است. مصرفکنندگان بزرگ انرژی میتوانند به منظور مدیریت ریسک قیمتی حاملهای انرژی، قراردادهای آتی یا اختیار معامله را خریداری کنند.